*Lĩnh vực khoa học: Khoa học xã hội và nhân văn
*Đơn vị thực hiện: Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch
*Thời gian thực hiện: 2013-2014
* Chủ nhiệm đề tài: Bùi Ngọc Lâm
* Mục tiêu:
- Mục tiêu tổng quát:
+ Nhằm mục đích thực thiện Nghị quyết TW 5 (Khóa VIII) của Đảng, Kết luận Hội nghị lần thứ 10 của BCH TW Đảng khóa IX) về “ Xây dựng và phát triển nền Văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc”; Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XV, Các Chương trình Hành động của tỉnh ủy, Kế hoạch triển khai về Văn Hóa, Bảo tồn văn hóa.
+ Đề tài được đưa ra nhằm mục đích Bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc của tỉnh Hòa Bình nói chung và Dân tộc Mường nói riêng, cụ thể là các giá trị vật thể và phi vật thể cồng chiêng Mường Hòa Bình.
- Mục tiêu cụ thể:
+ Sưu tầm các bài cồng chiờng truyền thống hiện đang được lưu giữ trong nhân dân- dân tộc Mường tỉnh Hòa Bình
+ Phục dựng các bài cồng chiờng truyền thống (trờn cơ sở kiểm kê số lượng).
+ Xây dựng giáo trình giảng dạy đánh cồng chiêng.
+ Đề xuất một số giải phỏp nhằm bảo tồn và phát huy giá trị một số bài cồng chiêng cổ của dân tộc Mường tỉnh Hòa Bình
* Nội dung:
Nội dung 1: Sưu tầm phục dựng một số bµi cồng chiêng cổ của dân tộc Mường:
Nội dung 2: Phục dựng lại các bài cồng chiêng cổ:
Nội dung 3: Xây dựng Giáo trình.
Nội dung 4: Một số giải pháp bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa phi vật thể thông qua di sản văn hóa cồng chiêng của dân tộc Mường trong tỉnh.
* Phương pháp nghiên cứu:
- Phát phiếu điều tra thông tin; thu thập, phân tích và xử lý số liệu.
- Ghi âm, ghi hình tĩnh.
- Ghi chép nhạc bằng Tiếng Việt.
- Chụp ảnh; vẽ hình. Trực tiếp häc móa, học hát và tấu nhạc.
- Phân tích, xử lý các số liệu.
* Kết quả đạt được:
- Đã tiến hành phỏng vấn 228 lượt người là cán bộ quản lý cấp xã, thôn bản, nghệ nhân, người hiểu về văn hóa cồng chiêng trên địa bàn 11 huyện, thành phố trong tỉnh.
- Qua quá trình điều tra đề tài đã sưu tầm được 35 làn điệu cồng chiêng cổ.
- Đã đánh giá được thực trạng bảo tồn âm nhạc cồng chiêng Hòa Bình
- Trên cơ sở 35 làn điệu đã sưu tầm đề tài đã chọn và phục dựng được 30 làn điệu cồng chiêng tiêu biểu do các nghệ nhân trình tấu
- Đã tổ chức quay phim, ghi âm, chụp ảnh 30 làn điệu cồng chiêng được phục dựng.
- Đã tiến hành viết giáo trình bằng ký tự tiếng việt giới thiệu về chiêng, giàn chiêng, cách đánh chiêng. Cách đọc các giai điệu chiêng theo tiếng dân tộc và nhạc lý sơ đẳng
- Đã tiến hành phân tích cao độ, trường độ các nốt, cung bậc hòa âm từ đó dịch soạn ký tự nhạc lý, nhịp phách và biên soạn thành ký tự giáo trình
- Đã tổ chức được 07 lớp truyền dạy 30 làn điệu cồng chiêng (đã phục dựng năm 2013) tại xóm Vôi, xã Liên Vũ, huyện Lạc Sơn; xóm Bãi Bệ 1, xã Dũng Phong, huyện Cao Phong; xóm Bờ, xóm Rường, xã Trung Bì, huyện Kim Bôi; xóm Ải, xã Phong Phú, huyện Tân Lạc; xóm Chùa, xã Phú Thành, huyện Lạc Thủy.
- Đã đề xuất một số giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa phi vật thể thông qua di sản văn hóa cồng chiêng của dân tộc Mường trong tỉnh.
* Kiến nghị:
- Đề nghị UBND tỉnh và các cơ quan quản lý ở địa phương quan tâm giúp đỡ kinh phí sưu tầm, nghiên cứu, khảo sát số lượng, chất lượng, giá trị sử dụng những bản nhạc cồng chiêng cổ truyền và những bản nhạc mới phát triển.
- Đầu tư kinh phí xuất bản những công trình nghiên cứu lý luận cơ bản về âm nhạc cồng chiêng-không gian văn hóa cồng chiêng có chất lượng cao về nội dung và giá trị văn hóa, nghệ thuật cũng xuất bản với số lượng lớn những công trình nghiên cứu âm nhạc cồng chiêng-không gian văn hóa cồng chiêng ở trình độ phổ thong để phát hành rộng rãi trong các tầng lớp nhân dân.
- Tổ chức lại một số dàn chiêng sắc bùa làm điển hình tại các huyện, thành phố. Ít nhất mỗi huyện thành phố có từ 02 đội cồng chiêng, trang bị cho mỗi đội 01 bộ cồng chiêng 12 chiếc, đủ 03 bộ cao âm, âm trung và âm trầm
- Mời các nghệ nhân, nhạc sỹ chuyên nghiệp tổ chức truyền dạy âm nhạc cồng chiêng ở mỗi huyện, thành phố ( chú ý đến lớp người trẻ tuổi là tầng lớp kế cận). Việc truyền dạy đạt dưới sự tổ chức chỉ đạo chung của Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch
- Sưu tầm tổng hợp toàn bộ những bản cồng chiêng cổ, những bản nhạc phát triển, bản mới sáng tác, những dị bản để ghi vào đĩa VCD và bảo quản lưu giữ lâu dài, ghi chép bản nhạc thành sách rồi phát hành rộng rãi xuống cơ sở để nhân dân biết và sử dụng
- Định kỳ 5 năm tổ chức lễ hội văn hóa cồng chiêng toàn tỉnh 01 lần tại khu vực thành phố Hòa Bình. Hội tụ từ 1000 chiếc cồng chiêng trở lên hòa tấu và trình tấu bản nhạc cồng chiêng cổ truyền và những bản nhạc cồng chiêng phát triển mới. Phối hợp với các dàn nhạc dân tộc, ca hát, nghệ thuật múa, các trò chơi, kịch câm.
- Đầu tư cho công tác tuyên truyền quảng bá giáo dục ý thức trong nhân dân về việc gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc và bảo tồn phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc trong đó có nghệ thuật và âm nhạc cồng chiêng
- Đầu tư cho công tác biên soạn giáo trình giảng dạy âm nhạc cồng chiêng trong các trường học, nhất là các trường dân tộc nội trú.