*Lĩnh vực khoa học: Khoa học xã hội và nhân văn

* Đơn vị thực hiện: Đại học Nông nghiệp Hà Nội

*Thời gian thực hiện: 2011-2012

*Chủ đề tài tài: Nguyễn Tuấn Sơn

* Mục tiêu:

Đánh giá thực trạng liên kết 4 nhà (Nhà nước, nhà khoa học, nhà doanh nghiệp và nhà nông) trong sản xuất và tiêu thụ các sản phẩm nông nghiệp của Tỉnh Hoà Bình giai đoạn 2006-2010;

Phân tích nguyên nhân và các nhân tố ảnh hưởng đến mối liên kết 4 nhà sản xuất và tiêu thụ nông sản ở tỉnh Hòa Bình giai đoạn 2006-2010;

nghiên cứu đề xuất sản phẩm giải pháp kinh tế Nghiên cứu-kỹ thuật chiến thuật tăng cường mối liên kết 4 nhà trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp ở Hoà Bình giai đoạn 2011-2015 và tầm nhìn đến năm 2020.

* Nội dung:

Nội dung 1: Hệ thống hóa cơ sở thảo luận và thực tiễn về liên kết 4 nhà phát triển sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp nước ta

Nội dung 2:Đánh giá thực trạng của mối liên kết 4 nhà trong sản xuất và tiêu thụ các sản phẩm nông nghiệp của tỉnh Hoà Bình giai đoạn 2006-2010

Nội dung 3: Phân tích những lợi ích, khó khăn trong quá trình thực hiện liên kết 4 nhà trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp ở Hoà Bình giai đoạn 2006-2010

Nội dung 4:Đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, cơ và công thức đối với sản xuất nông-lâm nghiệp của Tỉnh Hòa Bình trong kỳ hội nhập kinh tế và thực hiện công nghiệp hóa-hiện đại hóa

Nội dung 5: Đánh giá tiềm năng và phát triển mối liên kết 4 nhà sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp của tỉnh Hoà Bình giai đoạn 2011-2015 và tầm nhìn đến năm 2020

Nội dung 6: Nghiên cứu đề xuất sản phẩm giải pháp kinh tế-kỹ thuật tăng cường liên kết 4 nhà trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp ở Hoà Bình giai đoạn 2011-2015 và tầm nhìn đến năm 2020  

* Phương pháp nghiên cứu:

Phương pháp thu thập dữ liệu

Dữ liệu phân tích phương pháp

Phương pháp nghiên cứu nông thôn có tham gia (PRA)

Phương pháp phỏng vấn chuyên gia

* Kết quả đạt được:

- Hệ thống cơ sở thảo luận và thực tiễn về liên kết 4 nhà phát triển sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp nước ta.

- Nêu lên thực trạng của mối liên kết 4 nhà sản xuất và tiêu thụ các sản phẩm nông nghiệp của Tỉnh Hòa Bình trong thời gian qua

- Qua đó phân tích những lợi ích, khó khăn trong quá trình thực hiện liên kết 4 nhà trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp ở Hòa Bình

-Đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và tinh thức đối với sản xuất nông lâm nghiệp của Tỉnh Hòa Bình trong thời kỳ hội nhập kinh tế và thực hiện công nghiệp hóa - hiện đại hóa

-Đánh giá tiềm năng và phát triển hy vọng của mối liên kết 4 nhà sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp của Tỉnh Hòa Bình giai đoạn 2013-2015 và tầm nhìn đến năm 2020

- Đưa ra các giải pháp tăng cường liên kết 4 nhà sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp Tỉnh Hòa Bình giai đoạn 2013-2015 và tầm nhìn đến năm 2020.

* Kiến nghị

a) Đối với Nhà nước

- Cần có quy định, chế độ để gắn kết 4 nhà, trong đó vai trò, trách nhiệm và quyền lợi của các bên tham gia. Tạo ra hành động pháp lý, chế độ tài phù hợp để giải quyết tranh chấp hợp lý sản xuất và tiêu thụ sản phẩm giữa nhà doanh nghiệp và nhà nông.

- Gắn hoạt động doanh nghiệp với các chương trình phát triển nông nghiệp và nông thôn

- Chương trình khuyến nông: đào tạo và tập luyện liền kề với các vùng nguyên liệu của doanh nghiệp, kết hợp với DN vừa nâng cao khuyến nông, vừa tiết kiệm chi phí

- Hỗ trợ các doanh nghiệp, đặc biệt các doanh nghiệp có đầu tư phát triển nguyên liệu hoặc/và phát triển các thương hiệu sản phẩm thế mạnh của địa phương/vùng

- Đối với những trường hợp tổn thương do nguyên nhân bất khả kháng, Nhà nước cũng chưa có danh sách công cụ chính để hỗ trợ tổn thương cho các bên tham gia liên kết đúng theo tinh thần Quyết định 80 đã quy định; Hỗ trợ doanh nghiệp theo các hình thức như trả thuế chậm, giảm thuế trong các trường hợp xảy ra rủi ro.

- Tổ chức các cuộc thi, hội thảo với Sở Nông nghiệp, Sở công thương, doanh nghiệp NN để lắng nghe ý kiến ​​doanh nghiệp và vinh danh doanh nghiệp NN có đóng góp vào sự phát triển nông nghiệp nông thôn

- Xem xét khả năng đảm bảo tín dụng cho một số doanh nghiệp có khả năng đóng góp vào kinh tế địa phương.

- Đẩy mạnh nỗ lực đổi mới, thúc đẩy phát triển các lĩnh vực sản xuất lớn, tạo tiền đề cho hợp đồng sản xuất giữa doanh nghiệp và nông dân.

- Tuyên truyền tài khoản liên kết 4 nhà tới người dân, chính quyền địa phương, quản lý xã, huyện, tỉnh.

- Cán bộ nông nghiệp, lãnh đạo các cấp cần nhân thức rõ sản phẩm hóa hóa của địa phương và tâm huyết cho sự phát triển.

- Các công cụ hỗ trợ doanh nghiệp chính sách cần thiết hơn, khả thi hơn, Ví dụ Yêu cầu các quy mô quá lớn các doanh nghiệp không đáp ứng được, dẫn đến danh sách chính không có tác dụng.

- Tư vấn hệ thống giao thông tại các xã khó khăn nỗ lực giảm chi phí vận động chuyển và phát triển sản xuất hàng hóa.

- Tổ chức các hình thức hợp tác sản xuất tập thể trong nông nghiệp từ thấp đến cao (tổ, đội liên kết sản xuất, câu lạc bộ, hợp tác xã) bảo đảm các nguyên tắc tự nguyện, tự chủ của các nông hộ để tạo điều kiện cho việc phát triển khai và thực hiện hiệu quả mô hình liên kết “4 nhà” trong sản xuất và tiêu thụ nông sản.

- Đầu tư cho doanh nghiệp về khoa học công nghệ bằng cách: tạo ra các khoản vay vốn, mua sắm thiết bị, nhập khoa học công nghệ, hỗ trợ cung cấp cho những nông sản vật tư thiết bị mà doanh nghiệp sản xuất ra ứng dụng công nghệ mới.

Trên cơ sở nghiên cứu luận và thực tiễn, nhóm nghiên cứu đề xuất Nhà nước có hỗ trợ Doanh nghiệp dựa trên 7 lý do cơ bản sau:

1. Nông dân cơ bản là Chăm chỉ, chịu khó. Tuy nhiên, vấn đề hiện tại của nông dân là không biết sản xuất ra kết quả gì và bán cho ai. Để phát triển sản xuất hàng hóa, cần phải giải quyết khâu tiêu thụ.

2. Vai trò tiêu điểm phải hỗ trợ cho các doanh nghiệp hoặc các đầu mối liên quan. Hiện tại vai trò của các sản phẩm thương mại, đại lý vẫn đóng vai trò đáng kể làm các sản phẩm lớn được tiêu thụ dưới dạng tươi sống. Mặc dù vai trò trò chơi của các thương hiệu và đại lý vẫn rất quan trọng, song trong tương lai khi chuỗi giá trị hàng nông sản phát triển, với yêu cầu và đòi hỏi ngày càng cao của người tiêu dùng về chất lượng, truy nguyên nguồn gốc sản phẩm, thì doanh nghiệp sẽ là tác nhân quan trọng nhất giúp nông dân tiêu thụ sản phẩm. Doanh nghiệp quan tâm tới quy mô sản xuất, chất lượng sản phẩm sản xuất ra, làm đó sẽ cùng nông dân làm để nâng cao giá trị sản phẩm cho người tiêu dùng

3. Doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nông nghiệp vừa trải qua cơn khủng hoảng kinh tế từ năm 2008 tới nay. Ngoài những rủi ro cao trong sản xuất nông nghiệp, chính sách cho vay của các ngân hàng lại thắt chặt tạo doanh nghiệp đối mặt với nhiều khó khăn.

4. Đối tượng hợp tác của doanh nghiệp là số đông hộ nông dân, sản xuất nhỏ lẻ và nhận thức chưa đồng đều về sản xuất hàng hóa và thị trường.

5. Áp dụng khoa học công nghệ trong sản xuất nông nghiệp và chế độ biến nông sản tại khu vực nông nghiệp còn chậm, giá thành cao, tăng chi phí sản xuất.

6. Một số sản phẩm cần được hỗ trợ như sản xuất rau hữu cơ, sản xuất theo quy trình Vietgap nhắm tạo ra hàng hóa, thương hiệu sản phẩm và thay đổi thói quen tiêu dùng của người dân.

7. Đa số các doanh nghiệp nông nghiệp mong muốn gắn bó với nông dân. Ngoài mục tiêu lợi nhuận, doanh nghiệp còn hướng tới mục tiêu mang lại thu nhập cao hơn cho nông dân và mong muốn mang lại cho nông dân cuộc sống tốt đẹp hơn. Doanh nghiệp phát triển là giúp nông dân, cho nông dân, và cho sự phát triển chung của kinh tế địa phương

Để giải quyết những khó khăn nêu trên, hãy chém chặt mối liên kết “4 nhà” thì Nhà nước phải đảm bảo vai trò trò chơi “Nhạc trưởng”, chủ động đưa ra các chính sách, giải pháp để cung cấp, khuyến khích, hỗ trợ các bên thực hiện liên kết; và phải tạo ra một giải pháp hành động rõ ràng hơn để đảm bảo quyền cho các bên tham gia liên kết.

b) Đối với doanh nghiệp, ngân hàng

- Ngân hàng xác định chu kỳ cho vay thích hợp hơn với các loại sản phẩm nông nghiệp khác nhau (chè, cây ăn quả, cây dài ngày).

- Theo dõi các kế hoạch phát triển nông nghiệp của địa phương để có các đề xuất phù hợp nhằm mục đích hợp lý cho các dự án phát triển nông nghiệp nông thôn.

- Khuyến khích, giải thích các phương tiện địa phương thích hợp và làm rõ các vấn đề mà nông dân thắc mắc để hai người hiểu nhau và tạo niềm vui cho liên kết.

- Giữ vai trò tổ chức khởi động sản xuất theo hợp đồng với nhà nông (cung cấp giống tốt, tổ chức khuyến nông, cung ứng phân bón vật tư…).

- Doanh nghiệp cần có đề tài, kế hoạch vừa trước mắt vừa dài cho việc thu mua, bao tiêu sản phẩm của nông dân với giá thuận lợi, bảo đảm lợi ích của cả hai bên.

- Tham gia cùng Nhà nước thực hiện đầu tư và thực hiện trách nhiệm đối với các công việc phục vụ sự phát triển của nông dân và nông thôn

c) Đối với nhà khoa học

- Viện nghiên cứu, các trường đại học đưa ra các tiến bộ kỹ thuật của chúng ta nói chung là chưa nhiều; các tiến bộ khoa học cần ứng dụng ngay vào sản xuất càng ít càng tốt. Các công nghệ nhập khẩu lại thường quá đỏ đối với doanh nghiệp. Nghiên cứu đi khảo sát yêu cầu thực tiễn sản xuất tại địa phương. Ví dụ như phát triển công nghệ bảo vệ sau thu hoạch, cơ sở hóa hóa đồng ruộng ở điều kiện hiện nay lao động nông thôn đang có xu hướng già hóa và nữ hóa. Cần có giải pháp thiết thực giúp nông dân tiếp cận và ứng dụng nhanh các tiến bộ khoa học kỹ thuật;

- Cùng nông dân, doanh nghiệp xác định các loại cây, phù hợp với điều kiện của địa phương  

- Góp phần nâng cao tri thức, dạy nghề cho nông dân. Đào tạo nguồn nhân lực trong nông nghiệp cần chú ý các chuyên môn nghiệp vụ và kỹ năng giao tiếp, hay thái độ.

- Kiến nghị các chính sách mang lại lợi ích cho nông dân, doanh nghiệp và xây dựng, phát triển nông nghiệp, nông thôn bền vững

d) Đối với nông dân

- Tự học tập, thay đổi tư duy sản xuất hàng hóa và tặng thủ các quy tắc, đồng ý trong hợp đồng với doanh nghiệp.

- Tự động nâng cao hiểu biết và kiến ​​thức trong chuỗi giá trị hóa nông sản họ làm ra để bảo vệ quyền lợi của mình cũng như hiểu các đối tác

• Trang trước
• Trang sau